Gitarzysta i twórca, który z pasją łączy blues-rock z muzyką góralską i romską. Zaangażowany w wiele projektów artystycznych.

W 5. odcinku serii „Romowie — Tak Blisko, a Tak Daleko” odkryjecie Gypsy Rock — muzyczną rewolucję na żywo. Piotr Ondycz to postać, której nie możecie przegapić.

Zamiast podążać utartymi ścieżkami, ten utalentowany muzyk stworzył coś zupełnie nowego – Gypsy Rock. Piotr jest pionierem. To pierwszy polski Rom grający w tym unikalnym gatunku, który łączy rocka z tradycyjną muzyką romską w sposób, jakiego jeszcze nie słyszeliście.

Jego muzyka łączy tradycję z nowoczesnością. Gra na gitarze od 4. roku życia, a swoje pierwsze koncerty dawał już w wieku 9 lat. Obecnie Piotr jest częścią zespołu Kale Bała i współpracuje z Viki Gabor, gwiazdą młodego pokolenia, której muzyka porywa rzesze fanów.

Gypsy Rock jest muzyką, która porusza. To unikalne połączenie rocka z tradycyjną romską muzyką. Szybkie tempo, złożone figury muzyczne i wirtuozeria. Inspiracje z romskimi arpeggiami i szybkimi skalami sprawiają, że Gypsy Rock to prawdziwa muzyczna rewolucja na najwyższym poziomie.

Gitara elektryczna to instrument, którego energetyczny, ekspresyjny dźwięk to nie tylko akompaniament, ale główny bohater każdego utworu. Techniki gry jak picking, bending i vibrato dodają grze niesamowitej dynamiki i emocji. Gitara w rękach naszego bohatera to prawdziwa emocjonalna eksplozja, która porusza zarówno serce, jak i ciało.

Gdzie oglądać: na naszym kanale YouTube:

https://www.youtube.com/@CHIKR24

Na stronie projektu „Romowie — Tak Blisko, a Tak Daleko” znajdziecie wszystkie odcinki, informacje o projekcie oraz materiały edukacyjne. Zapraszamy!

https://chikr.pl/romowie-tak-blisko-a-tak-daleko/

Bezpośredni link do odcinka:

Dnia 19 grudnia 2024 roku, w miejscowości Nur, miała miejsce uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego ofiary Holokaustu Romów. To wydarzenie było możliwe dzięki zaangażowaniu i determinacji Stowarzyszenia Romów w Polsce, które zrealizowało ten projekt ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju”.

Pomnik ten nie tylko stanowi symboliczne upamiętnienie tragicznych wydarzeń z przeszłości, ale również jest wyrazem pamięci i szacunku dla ofiar.

Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 12:00, a gości powitał przedstawiciel gospodarzy. Następnie odbyły się krótkie przemówienia, w których głos zabrali:

1. Wójt Gminy Nur — Rafał Kruszewski
2. Dyrektor CHiKR — Władysław Kwiatkowski
3. Świadek Tadeusz Janiak

Instytut Pamięci Narodowej reprezentowała pani Monika Baczar, Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku.

Modlitwa za pomordowanych, która odbyła się o godzinie 12:25, była wyrazem pamięci i szacunku dla ofiar. Kulminacyjnym momentem uroczystości było przecięcie wstęgi i poświęcenie pomnika. Wstęgę przecinali:

• Rafał Kruszewski
• Władysław Kwiatkowski
• Andrzej Topaczewski
• Monika Baczar (IPN)

Po ceremonii przecięcia wstęgi miało miejsce składanie wieńców. Ze strony Centrum Historii i Kultury Romów oraz Stowarzyszenia Romów w Polsce, wieniec złożyli: Dyrektor CHIKR Władysław Kwiatkowski oraz prof. Sławomir Kapralski

To ważne wydarzenie w historii Romów w Polsce nie tylko upamiętnia ofiary Holokaustu, ale również symbolizuje jedność i współpracę między społecznościami. Inicjatywa ta spotkała się z ogromnym odzewem ze strony lokalnej społeczności, która od początku była aktywnie zaangażowana w proces upamiętniania miejsca romskiej kaźni. Przedstawiciele lokalnej społeczności brali udział w obchodach odsłonięcia pomnika, co jeszcze bardziej podkreśla znaczenie tego symbolicznego miejsca pamięci.

Odsłonięcie pomnika w Nurze jest nie tylko aktem upamiętnienia przeszłości, ale również ważnym krokiem w kierunku budowania lepszej przyszłości opartej na wzajemnym szacunku i zrozumieniu.

Wybitny muzyk, poeta i kompozytor, który swoją działalnością promuje romską kulturę na całym świecie. Założyciel Romskiego Teatru Muzycznego „Terno”.

W 4. odcinku serii „Romowie — Tak Blisko, a Tak Daleko” poznacie niesamowitą historię człowieka, który uczynił kulturę romską bliższą każdemu z nas! W tym odcinku przedstawimy fascynującą postać Edwarda Dębickiego – wybitnego muzyka i kompozytora, którego twórczość od lat inspiruje i wzrusza.

Edward Dębicki to wybitny muzyk, poeta i kompozytor, który promuje romską kulturę na całym świecie. Jest założycielem Romskiego Teatru Muzycznego „Terno”. W swojej twórczości łączy tradycyjne romskie brzmienia z nowoczesnymi stylami. Jego pasja do muzyki i głęboka więź z kulturą romską są wyjątkowe. Jego muzyka to emocje i historia Romów.

Wiele z jego kompozycji stało się symbolami walki o zachowanie tożsamości oraz kultury Romów. Artysta, który potrafi przekształcić tradycję w nowoczesność, zachowując szacunek dla korzeni swojej kultury. Jego muzyka to nie tylko dźwięki, ale także opowieści, które wciąż poruszają i inspirują kolejne pokolenia.

Akordeon, który jest znakiem rozpoznawczym Edwarda Dębickiego, to pełne, bogate i bardzo charakterystyczne brzmienie. Instrument, który potrafi generować zarówno delikatne, liryczne dźwięki, jak i potężne, dynamiczne akordy.

Gdzie oglądać: na naszym kanale YouTube:

https://www.youtube.com/@CHIKR24

Przypominamy, że uruchomiliśmy stronę projektu „Romowie — Tak Blisko, a Tak Daleko” gdzie znajdziecie wszystkie odcinki, informacje o projekcie oraz materiały edukacyjne.

https://chikr.pl/romowie-tak-blisko-a-tak-daleko/

Bezpośredni link do odcinka:

Strona projektu „Romowie – tak blisko, a tak daleko” już działa! Ten projekt jest wyjątkową okazją do zgłębiania kultury i historii Romów, którzy, choć są blisko nas, często pozostają nieznani. W tej edycji skupiliśmy się na romskiej muzyce. Projekt jest rozwojowy i w przyszłości planujemy skupić się na innych dziedzinach kultury. Wszystko przed nami.

Co znajdziesz na naszej stronie?

Nasza strona internetowa została zaprojektowana z myślą o dostarczeniu jak najpełniejszych informacji o projekcie. Oto co możesz znaleźć na naszej stronie:

• Szczegółowe informacje o projekcie: Dowiedz się więcej o celach projektu.

• Wszystkie odcinki: Zapraszamy do obejrzenia wszystkich odcinków naszego projektu. Każdy odcinek to nowa historia, nowe doświadczenia i nowe spojrzenie na muzykę romską.

• Materiały edukacyjne: Dla tych, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę, przygotowaliśmy bogaty zestaw materiałów edukacyjnych. Znajdziesz tu muzyczną wiwisekcję, historię muzyki romskiej, dowiesz się, jaki ma wpływ na muzykę światową, poznasz kluczowe instrumenty.

Elektroniczna broszura podsumowująca projekt

Po zakończeniu projektu opublikujemy również elektroniczną broszurę, która podsumuje wszystkie nasze działania. Będzie to doskonałe źródło wiedzy dla tych, którzy chcą wrócić do tematów poruszanych w projekcie lub dopiero zaczynają swoją przygodę z poznawaniem kultury romskiej.

Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony i odkrywania świata, który choć tak bliski, często wydaje się być tak daleki.

Romowie — tak blisko a tak daleko

Muzyka i towarzyszący jej taniec przerzuca most nad próżnią między „materią” a „duchem”. Należy pamiętać, że ten rodzaj twórczości istniał już w kulturach paleolitycznych i był pierwszym dostrzegalnym znakiem cywilizacji. Trudno wyobrazić sobie świat i życie ludzkie bez muzyki, bez której egzystencja człowieka byłaby zdecydowanie uboższa i pozbawiona szansy na czerpanie radości i rozkoszy płynącej z jej obcowania.

Muzyka jest zwierciadłem, w którym odbijają się emocje i dusza ludzka. Jest „katalizatorem” ludzkich przeżyć i doświadczeń. Dla Romów muzyka i taniec od zawsze odgrywały i nadal odgrywają przemożny wpływ na ich życie. Ich muzyka stała się inspiracją dla wielu ludzi kochających tą jedną z dziewięciu muz. Motywy i elementy muzyki romskiej wywarły duży wpływ na rozwój muzyki na całym świecie, szczególnie w krajach Europy środkowo-wschodniej. Nie jest jednak najważniejsze to, że muzyka romska stanowiła inspirację i natchnienie dla wielu wybitnych twórców z fenomenalnym Franciszek Lisztem na czele, czy też przyczyniła się do powstania poszczególnych gatunków muzycznych jak chociażby flamenco; najistotniejszy jest bowiem sam „rdzeń”, jej źródła, sens i przekaz, to, że jest ona ponadczasowa, uniwersalna i wypływa z samej istoty człowieczeństwa.

Na kształt i przekaz muzyki romskiej duży wpływ wywiera swoista filozofia życiowa, a ściślej ich specyficzny pogląd na temat ludzkiego losu i przeznaczenia. Romowie uważają, że każdy człowiek rodzi się, aby spotkać się ze swoim przeznaczeniem; podróż ku niemu rozpoczyna się z chwilą jego poczęcia. Ale naród ten oddziela przeznaczenie od losu. Romowie nie uważają, że rodzą się z „losem”, który zmusza ich do działania zgodnie z jakimś scenariuszem napisanym „czyjąś” ręką „na górze”, lecz wierzą, że każdy z nas ma jakieś przeznaczenie, jakiś wzór bytu, do którego powinien dążyć i który pewnego dnia powinien osiągnąć. Trzeba rozpoznać swoje przeznaczenie, zaakceptować i iść za nim. Łabędź, który dorasta między kurczętami musi wiedzieć, że jego przeznaczenie jest pływanie i latanie – w przeciwnym razie upodobni się do kury i będzie gdakać w pyle podwórka do końca swoich dni.

Przeznaczeniem Romów jest przetrwanie i wolność, a sposobem na jego „transmisje” jest muzyka. Każdy dźwięk wydobywający się z gitary, skrzypiec; każde słowo i ruch jest manifestacją umiłowanej ponad wszystko wolności. Autentyczność, piękno i fenomen romskiej muzyki wypływa z faktu, że mimo tego, że przez tyle setek lat byli uciskani, ciemiężeni, spotykali się i często nadal spotykają się z objawami nienawiści, rasizmu, marginalizacji i alienacji w niemal wszystkich miejscach, w których żyli i żyją, to jednocześnie jakby na przekór wszystkiemu, niemal wszyscy kochają muzykę romską. To zjawisko zakrawające o swoistą schizofrenię jest niestety rzeczywistością, bo z jednej strony w znacznej mierze nie szanuje się Romów i uważa się ich za społeczność gorszą od „większości ”, a z drugiej strony ta negująca większość rozmiłowuje się w muzyce tego „pogardzanego ludu”.

Skąd wypływa to umiłowanie dla romskiej muzyki? Przede wszystkim z tego, że potrafi ona „poderwać” strunę ludzkiej duszy i tym samym na kilka chwil odrywa człowieka od rzeczywistości niekiedy wypełnionej przez zło, nienawiść i obojętność. Zabiera każdego z nas w wędrówkę w głąb siebie aż do granic swej duszy. Przywołuje przeszłość i związane z nią przeżycia i doznania, a zarazem wzbudza pragnienia i marzenie na przyszłość. To ona inspiruje większość nadziei i obiecuje zapomnienie najbardziej dojmującego bólu. Zawiera w sobie wszelki ładunek ludzkich emocji i uczuć takich jak: ból, cierpienie, miłość, nienawiść, szczęście, smutek, nadzieje i to sprawia, że rozbudzając w człowieku te odczucia, zarazem oczyszcza ich, jest ich swoistym katharsis, gdyż ostateczne przesłanie romskiej muzyki jest pozytywne. Jest odbiciem romskiej historii i drogi tego ludu, który mimo tylu cierpień i doznanego bólu, ostatecznie przetrwał i daje świadectwo tego, że można pokonać wszelkie przeciwności w życiu.

W muzyce romskiej słychać echa natury i jej wielkiego umiłowania, jaką darzą ją Romowie, którzy nigdy nie uważali się za jej panów tylko za jej element, żyjąc z nią w całkowitej symbiozie i zgodzie. Moment grania to jedyna chwila, kiedy Rom „obnaża” swoje serce i dusze wobec świata zewnętrznego, oddaje całego siebie muzyce. Muzyka romska jest rodzajem muzykoterapii, gdyż wyzwala, chociaż na chwile ludzkie marzenia i gloryfikuje radość życia. Udowadnia, że mimo całej okropności i zła tego świata, życie ludzkie jest mimo wszystko piękne, że można być szczęśliwym i cieszyć się z każdego przeżytego dnia.

Mapa wpływów romskiej muzyki w Europie:

• Hiszpania: Początki flamenco z romskim śpiewem i tańcem.
• Węgry: Tradycyjne zespoły Romów, tzw. kapely, dominowały w kulturze muzycznej tego regionu.
• Francja: Gypsy jazz i jego rozwój w Paryżu.
• Bałkany: Dynamiczne, rytmiczne melodie znane z weselnych zespołów romskich.

Dane historyczne:

• Romska muzyka była szczególnie popularna w XVIII i XIX wieku jako element dworskich i miejskich zespołów muzycznych w Europie Środkowo-Wschodniej.
• Tradycyjne zespoły składały się często z cymbałów, skrzypiec, altówki oraz kontrabasu.

Cytaty i ciekawostki związane z muzyką romską:

• „Każdy dźwięk wydobywający się z gitary, skrzypiec czy cymbałów jest manifestacją wolności – największej wartości dla Romów.”
• Ciekawostka: „Flamenco w języku romskim oznacza 'ogień’ – co idealnie oddaje pasję i emocje związane z tą muzyką.”
• Ciekawostka: „Romskie zespoły muzyczne były jednymi z pierwszych, które grały na dworach arystokratycznych w Europie, wprowadzając improwizację do muzyki klasycznej.”

1. Cymbały węgierskie

• Jeden z najbardziej charakterystycznych instrumentów strunowych używanych w muzyce romskiej.
• Umożliwiają zarówno grę akompaniamentową, jak i wirtuozerską.
• Instrument często kojarzony z folklorem Europy Wschodniej, ale jego techniki są wykorzystywane również w muzyce klasycznej.

Ciekawostka: „Cymbały węgierskie były inspiracją dla budowy instrumentu zwanego klawesynem, popularnego w epoce baroku.”

2. Skrzypce

• Skrzypce to symbol muzyki romskiej. Charakteryzują się wyjątkową melodyjnością i emocjonalnym wykonaniem.
• W rękach romskich muzyków skrzypce stawały się instrumentem narracji – opowiadały historie o miłości, smutku i wolności.

Ciekawostka: „Romscy muzycy używali skrzypiec w szczególny sposób, często akcentując ich pełne, zmysłowe brzmienie, które naśladowało śpiew ludzki.”

3. Gitara

• Instrument kluczowy dla gypsy jazzu, stylu spopularyzowanego przez Django Reinhardta.
• Gitara jest wszechstronnym instrumentem, który pozwala na tworzenie zarówno skomplikowanych harmonii, jak i żywiołowych rytmów.

Ciekawostka: „Technika Django Reinhardta, mimo jego niepełnosprawności ręki, do dziś inspiruje gitarzystów na całym świecie.”