Wbrew dominującym stereotypom Romowie nie stanowią jednolitej zbiorowości. Są podzieleni na grupy, które czasem więcej dzieli niż łączy i które mogą pozostawać ze sobą w konflikcie. Przynależność grupowa jest bardzo ważna dla Romów. Pozwala ona (razem z przynależnością do podgrup, rodów klanów i jednostek terytorialnych) określić miejsce danej jednostki w systemie wewnętrznych relacji, a tym samym przyporządkować jej określone prawa i obowiązki w relacjach z innymi Romami i określić jej sposób zachowania w obecności innych.

Z drugiej strony waga identyfikacji grupowej zdaje się ostatnio maleć w związku z procesami 

• umacniania się tożsamości pan-romskiej,
• wzrostu znaczenia identyfikacji z krajem pochodzenia kosztem podziałów grupowych społeczności romskiej,
• zwiększania się roli tożsamości budowanych wokół romskich instytucji.

Warto też podkreślić, że dawna romologia miała na punkcie podziałów grupowych obsesję, traktując Romów jako lud przednowoczesny, podzielony na „plemiona” (tego słowa często używano), które traktowano jako trwałe, obiektywnie istniejące, niezmienne zbiorowości, wyodrębnione na podstawie wspólnej kultury, bez reszty determinujące zachowanie i sposoby myślenia ich członków. Tymczasem podziały grupowe były często dość przypadkowe i zależne nie tyle od wewnętrznej struktury romskiej kultury, ile od relacji Romów z nieromskim otoczeniem i innymi grupami romskimi. Co więcej, podziały te ulegały zmianom, w których dużą rolę odgrywały też akty autoidentyfikacji i procesy budowania tożsamości strategicznej – „do użytku” w kontaktach ze światem zewnętrznym. Współczesna romologia podchodzi bardzo krytycznie do tradycyjnej refleksji nad grupami romskimi, zarzucając jej mający kolonialne korzenie esencjalizm, a więc przypisywanie jednoznacznych i trwałych charakterystyk etnicznych grupom, których członkowie mogą w rzeczywistości postrzegać się w zupełnie inny sposób.

Elementami, które najczęściej charakteryzują romskie grupy, są: nazwa, poczucie przynależności wyrażające się w koncepcji „naszych Romów”, o których mówi się używając słowa „my”, specyficzny dialekt, podobny sposób życia i działalność zarobkowa, wspólna tradycja, struktury wewnętrzne i instytucje. Podział Romów, który jest najczęściej spotykany w literaturze, odwołuje się do samookreślenia członków poszczególnych grup, a więc do ich nazw. Wyróżnia się tu tych, którzy określają siebie jako Romowie (Roma), a więc zdecydowaną większość romskich mieszkańców Europy wschodniej, następnie Sinti, zamieszkujący Niemcy, Austrię, północne Włochy i kraje Beneluxu, Manousches zamieszkujący Francję, Cale/Kale jak określają się bardzo różnorodne społeczności zamieszkujące Hiszpanię, Portugalię, Walię i kraje nordyckie, a wreszcie po prostu Cyganie (Gypsies), jak mówią o sobie niektórzy romscy mieszkańcy Wielkiej Brytanii. 

Struktura poniższej prezentacji oparta jest na podziale, który zaproponowali Lev Tcherenkov i Stéphane Laederich. Biorąc pod uwagę głównie kryteria językowe, kulturowe i społeczne wyróżniają oni cztery główne kategorie grup romskich, tzw. „metagrupy”: Romów Bałkańskich, Romów Vlax, Romów Karpackich i Romów Północnych.